Mutfak Atölyesi bölümümüzdeki tüm tarifler Dr.Gökşin Balım’ın kendi  ailesi için evinde yaptığı  ürünlere ait olup, defalarca denenmiş ve güvenilir tariflerdir. Yazılarda kullanılan görseller de bu ürünlere aittir.

DİL SÖĞÜŞ - HAZIRLANMASI KOLAY DEĞERLİ BİR PROTEİN KAYNAĞI

Hayvanların iç organları (sakatat), et kadar besleyici ve hatta bazı yönleriyle etten daha fazla değerlidir. Toplumumuz sakatat tüketme konusunda dünya ortalamasının oldukça gerisindedir.

Bilinçli yapılmış bir beslenme planlaması içinde mutlaka olması gereken iki besin öğesi sağlıklı protein ve sağlıklı yağlardır. Dil bu iki besin unsurunu da içinde barındırması ve kolay hazırlanması sebebiyle beslenme programları içinde rahatlıkla yer alabilmektedir. Dil büyük oranda kas dokusundan oluşmaktadır. Yumuşak bir yapısı olduğu için pişirilmesi de son derece kolay olan bu lezzetli ve değerli protein kaynağının yemek alışkanlıklarımızın içinde sıklıkla yer almamasının büyük bir eksiklik olduğunu düşünüyorum. Haftalık menünüze değişik sakatat yemekleri eklemekten hiç çekinmeyin. Bu alışkanlığı yerleştirmenizin sağlığınız üzerinde mutlaka olumlu katkıları olacaktır.

Tedaviye holistik/bütüncül bakış açısıyla yaklaşan hekimler sağlıklı gıda teminine ve tüketimine özel bir önem vermek zorundadırlar. Tedavi ederken öncelik ilaç vermek yerine hastaların beslenme yanlışlarını düzeltmek ve sağlıklı gıdalarla beslenmelerini sağlamaktır. Holistik hekimin reçetesinde ilaçlardan çok sağlıklı beslenme tavsiyeleri yer alır. Bundan dolayı hekim sağlıklı gıda temini ve hatta bunların üretilmesi konusunda hastalarına yol gösterici olmak durumundadır.  Hastalarımın tedavisini yönetirken mümkün olduğunca hazır ve katkılı gıdaları tüketmemeleri gerektiğini onlara ısrarla tavsiye ediyorum. Çalıştığı için düzenli yemek yapamadığını söyleyen bazı hastalarımın bu sorunu aşabilmelerini sağlamak için pratik bazı çözüm önerileri getirme görevi yine benim üzerime düşüyor. İşte şimdi size anlatacağım “söğüş dil” tarifi zaman kısıtlılığından dolayı yemek hazırlamakta sıkıntı çeken hastalarım için kolay bir çözüm olmaktadır. Müsait olduğunuz bir hafta sonunda size tarifini vereceğim şekilde hazırlayacağınız birkaç adet dana dilini derin dondurucuya koymanız durumunda salam, sosis gibi sağlıksız olan hazır şarküteri ürünlerinin yerine güvenerek tüketebileceğiniz bir protein kaynağı artık her an elinizin altında hazır olacaktır.      

Aşağıda sizinle paylaşacağım tarif damak zevki çok gelişmiş olan ve yediklerine hala çok dikkat eden 88 yaşındaki kayınvalideme aittir. Sevgili kayınvalidem 80’li yıllarda Et ve Balık Kurumunda uzun yıllar hizmet vermiş olan bir veteriner hekimdir. Bu yüzden hayvansal ürünlerin gerçek değerini iyi bilir ve bunların nasıl işlenmesi gerektiği konusunda da bana güzel katkıları olur.

MALZEMELER

- 1-2 adet dana dili

- 3-4 adet defne yaprağı

- 2 tane iri havuç

- 2 adet orta boy soğan

- 1 demet maydanozun sapı

- 10-15 adet “tane karabiber”

- 3-4 adet kereviz sapı (isteğe bağlı)

- 1-2 diş sarımsak (isteğe bağlı)

- Her bir dil için 1 çay bardağı kaya tuzu 

YAPILIŞI

- Dilleri aldığınız sakatatçıya tükürük bezlerini temizlemesini söyleyin.

- Eve getirdiğiniz dili akan suyun altında iyice yıkayın.

- Derin bir kap içine su koyup tarifte verilen miktardaki kaya tuzunu suya ekleyin ve karıştırarak eritin.

- Dilleri tuzlu suyun içine yerleştirin. Su dillerin üzerini kapatacak miktarda olmalıdır. Tencerenin kapağını kapatarak dilleri buzdolabında bir gece bekletin

- Ertesi gün dilin içindeki kanın suya geçtiğini göreceksiniz. Bu suyu dökün ve kanı iyice akıncaya kadar dilleri aynı kabın içinde bol su ile birkaç sefer yıkayın.

- Soğanları soyun ve her birini 4-5 parçaya bölün. Havuçları yıkayıp iri parçalar halinde doğrayın. Maydanoz ve kereviz saplarını yıkayın, parçalamadan bütün olarak kullanın.

- Düdüklü tencereye dil, defne yaprağı, havuç, soğan, maydanoz sapı, tane karabiber ve kereviz saplarını koyun. Tercihe göre kabuğu soyulmuş 1-2 diş sarımsağı da tencereye ekleyebilirsiniz. Yeterince su ekledikten sonra düdüklü tencerenin kapağını kapatarak usulüne uygun olarak pişirin. 

- Pişirme süresi dilin büyüklüğüne, düdüklü tencerenin markasına ve buhar basıncına göre değişebilmektedir. Benim düdüklü tenceremde 65-70 dakika arasındaki bir süre dilin tam kıvamında pişmesi için yeterli oluyor. Dilin piştiğini ve yumuşak olup olmadığını bir bıçak batırarak anlayabilirsiniz.

 - Dilleri düdüklüden çıkartarak bir tepsi veya borcamın içine alın. Yarım saat kadar bekletin. Dilin üzerindeki beyaz renkli kabuk gevşediğinde elinizle rahatlıkla soyabilirsiniz. Ben bu kabukları sokak hayvanlarına veriyorum, severek yiyorlar. Dil soğumadan önce kabuğunu soymaya çalışırsanız zorlanabilirsiniz.

- Kabuğunu soyduktan sonra dili bütün olarak buzdolabına koyun. 4-5 saat beklettikten sonra dil kolayca dilimlenecek kadar sertleşir. Düzgün bir şekilde dilimleyebilmek için dili söylediğim süre kadar buzdolabında bekletmeniz iyi olur.

- Dili bir kesme tahtasına alın. Keskin bir bıçakla dilin uç kısmından başlayarak mümkün olduğunca ince dilimler halinde kesin. Dilimlediğiniz dilleri 3-4 tanesini bir arada olacak şekilde porsiyonluk olarak streç filme sarıp derin dondurucuya koyabilirsiniz. 

Artık derin dondurucunuzda her ihtiyaç duyduğunuzda elinizin altında olan sağlıklı ve lezzetli bir yiyeceğiniz var. Hazırladığınız dilimleri dondurucudan çıkarıp kapaklı bir kaba koyarak öğlen yemeği olarak iş yerinize götürebilirsiniz. Öğlen saatine kadar çözülmüş olan dili söğüş olarak, yanında salatalık, domates, biber veya diğer yeşilliklerle birlikte sağlıklı bir öğün olarak tüketebilirsiniz. Üzerine arzunuza göre karabiber, kekik gibi baharatlar da ekleyebilirsiniz.

Dili bir diğer yöntemle sıcak yemek olarak da hazırlayabilirsiniz. Çelik veya seramik bir tavanın içine bir miktar tereyağı koyun. Dondurucudan çıkardığınız dili tavaya koyun ve tavanın kapağını kapatın. Kısık ateşte yavaş yavaş dilin çözülmesini ve kızarmasını sağlayın. Dilin her iki tarafı da hafifçe kızarana kadar bekleyin. Kızaran dili bir tabağa alın.

Tavadaki yağı sos olarak üzerine dökün. Tavaya koyduğunuz tereyağına ezilmiş sarımsak ilave ederseniz farklı bir lezzet de elde edebilirsiniz. Dilin üzerine kaya tuzu, bolca karabiber ve arzuya göre kekik veya pul biber de koymayı ihmal etmeyin.

Afiyet olsun  

10.Ekim.2017 

Yasal Uyarı: Bu metin özgün bir yazı olup telif hakkı yazarlara aittir. Kopyalanarak başka mecralarda kullanılması durumunda hukuki yollara başvurulacaktır. Kopyalanmadan sayfamıza link verilebilir.